Hoe leest u etiketten af

Het overkomt u vast ook weleens: u staat in de supermarkt met een nieuw product in uw handen, en u raakt maar niet wijs uit al die tabellen, blokken tekst en bewaaradviezen. Waar moet u eigenlijk op letten, bij het lezen van zo’n etiket? Hoe maakt u een gezonde keuze uit het grote aanbod aan producten? En wat betekenen al die cijfertjes en tabellen nou eigenlijk? We leggen het graag aan u uit.

Wettelijk verplicht

Wat er zoal op het etiket vermeld staat, is niet zomaar een vrije keuze van de fabrikant. Hier zijn strenge regels aan verbonden, vastgelegd door de Europese wet Voedselveiligheid. Vervolgens ziet het FFAV (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen) erop toe dat deze wetten worden nageleefd. Dit geldt voor zowel producten die u in de winkel koopt, als online aankopen. Op ieder etiket moet u tenminste de volgende onderdelen terugvinden:

Lijst met ingrediënten

Deze lijst is meestal geordend volgens de aanwezige hoeveelheid in het product. Dat betekent dat het eerstgenoemde ingrediënt het meeste aanwezig is. Dit geeft u meteen al een goede indicatie: is ‘suiker’ het eerstgenoemde bestanddeel op de verpakking? Dan is het vast niet erg gezond.
Let bij het lezen van de ingrediënten ook op alternatieve benamingen van bijvoorbeeld suiker. Er staat namelijk niet altijd ‘suiker’ op ieder etiket. Weet dat fructose, dextrose, melasse, maltose en glucose allemaal vormen van suiker zijn!

Allergie-informatie

Wat natuurlijk niet mag ontbreken, is de allergie-informatie. Het is wettelijk verplicht om bepaalde allergenen (zoals bijvoorbeeld pinda’s, ei, soja, schaaldieren, ...) te vermelden op het etiket. Deze vindt u meestal vetgedrukt in de lijst met ingrediënten terug, of staan expliciet vermeld onder allergie-informatie. Soms kan een fabrikant niet garanderen dat een product in aanraking is gekomen met een allergeen (bijvoorbeeld omdat er in dezelfde fabriek ook producten worden geproduceerd die een allergeen bevatten). In dat geval wordt er vermeld dat het product sporen van een allergeen kan bevatten.

Voedingswaarde

Op etiketten van voedingsmiddelen staat ook telkens de voedingswaarde vermeld. Dit is altijd per 100 gram, maar vaak ook per portie. De voedingswaarde per 100 gram is bijvoorbeeld handig wanneer u producten met elkaar wilt vergelijken, omdat de porties van verschillende producten niet altijd overeen komen. De lijst begint meestal met energie, uitgedrukt in kilocalorieën (kcal) en/of Kilojoule (kJ). Dit kunt u dan weer vergelijken met uw dagelijkse behoefte aan energie: als volwassen vrouw (tot ongeveer 50 jaar) heeft u zo’n 2000 kilocalorieën per dag nodig, voor een volwassen man zijn dat er 2500. Dit betekent dat, wanneer een product per portie pakweg 500 kcal bevat, u hiermee reeds op 25% van uw dagelijkse energie-inname komt. Verder geldt voor de hoeveelheid suiker, vet en zout dat deze het best zo laag mogelijk zijn.

Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH)

Etiketten van voedingssupplementen zien er net een beetje anders uit. Hierop staan namelijk geen voedingswaarden vermeld. Wel vindt u een tabel terug met de hoeveelheid van elke voedingsstof die in het supplement aanwezig is, alsook de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid of ADH. Deze maat (uitgedrukt in %) geeft aan hoeveel een gezond persoon per dag van deze stof nodig heeft. De ADH is vastgelegd volgens de Europese Richtlijn Etikettering. Een ADH van 200 % betekent dus dat u twee keer zoveel binnenkrijgt als een gezond persoon dagelijks nodig heeft. Dat dit hoger is, betekent niet perse dat dit slecht voor u is. Omwille van een tekort, ziekte of ouderdom, kunt u net behoefte hebben aan een hogere inname dan de ADH aangeeft. U krijgt pas teveel van een stof binnen als u de maximaal veilige dosering overschrijdt. Dit is wat u per dag veilig kan innemen zonder dat dit schadelijk is en is dus niet hetzelfde als de ADH. Ook deze grens is wettelijk vastgelegd.

Houdbaarheid

Ook vindt u op het etiket steeds de houdbaarheidsdatum terug. Er wordt onderscheid gemaakt tussen THT (tenminste houdbaar tot) en TGT (te gebruiken tot). TGT vindt u terug op producten die snel bederven. Zodra deze datum verstreken is, is het dan ook ten zeerste af te raden om een product nog te gebruiken! Bij THT, dat overigens op de meeste voedingsmiddelen en -supplementen te vinden is, geldt dat u het in principe nog kunt gebruiken nadat de datum is verstreken, maar dat u zelf goed moet letten op kleur, smaak en geur. Gebruik uw zintuigen en oordeel zelf of u het product nog kan gebruiken.

Producentgegevens

Tot slot staan op het etiket altijd de naam en het adres van de producent vermeld, zodat u steeds weet met wie u contact kunt opnemen bij vragen of klachten.