Kent u alle termen op een etiket?

Op het etiket van een product kunt u behoorlijk wat termen tegenkomen: ‘Natuurlijk, plantaardig, biologisch, zuiver, goed opneembaar, zonder kleurstoffen’ en dit is nog maar een kleine greep uit de hoeveelheid termen waar we ons doorheen moeten worstelen voordat we een keuze kunnen maken voor een zo gezond mogelijk product.

Zelf ben ik - ondanks het feit dat ik dagelijks met voeding bezig ben - soms best wat tijd kwijt om de productetiketten van de verschillende merken goed te kunnen vergelijken. Vanuit de overheid en door de fabrikanten van levensmiddelen wordt veel gedaan om bijvoorbeeld de hoeveelheid verzadigde vetten, suikers, en zout in producten omlaag te brengen. Dat is natuurlijk positief, maar het maakt het er niet altijd makkelijker op een etiket goed te kunnen lezen.

Want behalve door termen als ‘nieuwe formule, 30% minder suiker’, worden we ook massaal aangesproken op ons gevoel door kreten als ‘biologisch, duurzaam, zonder kunstmatige kleurstoffen, plantaardig, zonder conserveermiddelen’, etcetera. Deze hebben dan te maken met het productieproces an sich, of met de hulpstoffen die aan het product toegevoegd zijn om het bijvoorbeeld langer houdbaar, smakelijker of aantrekkelijker te maken.

We moeten als consument dus enorm veel afwegingen maken bij de keuze voor een product: 

1. Wat is de voedingswaarde? Levert het product voldoende koolhydraten, vezels, eiwitten of vetten die ik nodig heb?
2. En bevat het dan tegelijkertijd niet teveel suikers en zout? 
3. Is het duurzaam en/of biologisch geproduceerd? 
4. En hoe zit het eigenlijk met de gebruikte hulpstoffen, zijn die wel gezond?

Bijna ondoenlijk… Om u toch een beetje op weg te helpen heb ik hieronder een uitleg van een aantal van die termen, waar we veel vragen over krijgen, voor je op een rij gezet.

Natuurlijk

Zoals de naam al zegt zijn natuurlijke voedingsstoffen stoffen die in de natuur zijn ontstaan. Ze kunnen van plantaardige of dierlijke oorsprong zijn. Bijvoorbeeld bijenwas, geproduceerd door honingbijen, dat als glansmiddel wordt gebruikt. Of wolvet, dat wordt gewonnen uit de vacht van schapen die geschoren worden en dat vitamine D bevat. Ook zoetstoffen kunnen natuurlijk zijn. Inmiddels is Stevia goed ingeburgerd als natuurlijke zoetstof, maar ook xylitol bijvoorbeeld is van natuurlijke oorsprong. Deze zoetstof komt namelijk voor in de vezels van diverse groente- en fruitsoorten.

Synthetisch

Synthetisch is hetzelfde als kunstmatig. Het verschil met een natuurlijke voedingsstof en een synthetische voedingsstof is dat een synthetische voedingsstof niet uit de natuur wordt gewonnen, maar in een laboratorium is gemaakt.

Wat is beter?
Als we kijken naar vitaminen is er qua effect meestal geen verschil tussen een synthetische of een natuurlijke vitamine. Uw lichaam kan het verschil niet onderscheiden. Er zijn een paar uitzonderingen: Vitamine B5, B6, B12 en foliumzuur (B11) worden in synthetische vorm beter opgenomen dan in hun natuurlijke vorm. Bij vitamine E is dat weer andersom. Vitamine E in natuurlijke vorm wordt twee tot drie keer beter opgenomen dan vitamine E die in het laboratorium gemaakt is. Dit betekent dat u minder natuurlijke vitamine E nodig hebt dan synthetische variant om hetzelfde effect te bemerken.

Plantaardig

Plantaardig wil zeggen dat een bepaald ingrediënt alleen van planten of plantendelen afkomstig is. Zoals een extract van citroenmelisse, of een groene thee extract. De Hoge Gezondheidsraad adviseert in haar nieuwe richtlijnen om meer plantaardig te eten en minder voor dierlijke producten te kiezen als bewerkt vlees- en vleeswaren.

Organisch

In de chemie wordt een stof organisch genoemd als een molecuul 2 koolstofatomen bevat of een koolstofatoom dat aan een waterstofatoom gebonden is. Deze definitie sluit bijvoorbeeld metalen uit. Over het algemeen geldt dat organische verbindingen van mineralen zoals bijvoorbeeld magnesiumcitraat, beter opneembaar zijn dan anorganische verbindingen als magnesiumoxide.

Biologisch

De term 'biologisch’ is een beschermde term en mag niet gevoerd worden zonder dat een producent voldoet aan de eisen van het biologische keurmerk (EKO, Europees biologische en Demeter). Bij het produceren op een biologische manier wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met milieu en met het welzijn van de dieren. Zo worden geen chemische bestrijdingsmiddelen ingezet, maar natuurlijke, zoals bijvoorbeeld sluipwespen. Deze wespen beschermen tomatenplantjes tegen vliegen en spinnetjes die de tomaten schade kunnen toebrengen. Ook wordt het land vrij gehouden van onkruid door te wieden, in plaats van te bespuiten met gif.

Duurzaam

Duurzaam produceren heeft raakvlakken met biologisch produceren. Ook hier wordt rekening gehouden met het milieu en dierenwelzijn, maar het gaat hier ook om aspecten als eerlijke handel (fair trade). Hierbij profiteren ook de armere bevolkingsgroepen die de producten leveren van een economisch succes. Het gaat om een zeker evenwicht waarbij we de aarde niet uitputten, zodat ook de generaties na ons nog kunnen genieten van al het moois dat de wereld te bieden heeft.

GMO

GMO staat voor ‘genetically modified organisms’ ofwel genetisch gemodificeerde organismen. Dit om bijvoorbeeld planten weerbaarder te maken tegen bepaalde insecten of om groei van de planten mogelijk te maken in veranderde (moeilijker) weersomstandigheden. De EFSA (Europese autoriteit voor voedselveiligheid) keurt alle genetisch gemodificeerde voedingsmiddelen alvorens ze verkocht mogen worden op de Belgische markt.

Zuiverheid

Deze term zegt iets over hoe zuiver van kwaliteit een product is. Dit wordt vaak gebruikt bij producten of ingrediënten waarvan we weten dat ze vervuild kunnen zijn. Bijvoorbeeld de visolie van vissen uit zee, die zware metalen als pcb’s en dioxines binnenkrijgen. Hier zijn wettelijke normen voor opgesteld, waaraan u moet voldoen voordat u producten als visolie mag verkopen. Het voordeel van visolie ten opzichte van vis qua zuiverheid is dat de visolie dus gezuiverd wordt, terwijl de vis die u eet de dioxines en zware metalen nog bevat. Onderzoek wijst echter uit dat de hoeveelheid zware metalen in vis bij het eten van twee keer per week een portie vis geen gevaar oplevert voor de gezondheid. Sterker nog, het is zelfs gezond! Vis bevat namelijk de gezonde omega 3 vetzuren EPA en DHA, die u nodig heeft voor yw hart en hersenen. 

Opneembaarheid

Een ingrediënt is goed opneembaar als het goed opgenomen kan worden in uw darmen. Eenmaal opgenomen door de darmcellen reist het verder via uw bloed naar de lichaamscellen die het ingrediënt direct kunnen gebruiken, of wordt het opgeslagen als reservevoorraad. Als een ingrediënt niet goed opneembaar is, wordt het niet opgenomen in het bloed en verdwijnt het via de ontlasting uit uw lichaam, zonder dat het iets voor uw gezondheid heeft kunnen doen.

E-nummers

E-nummers worden toegekend aan hulpstoffen die zijn goedgekeurd voor gebruik in levensmiddelen door de Europese Unie. Dit betekent dat ze veilig zijn in gebruik en geen gevaar opleveren voor de volksgezondheid. E-nummers bestaan uit een aantal categorieën zoals antiklontermiddelen (deze gaan het klonteren van poedervormige levensmiddelen in de verpakking tegen), conserveermiddelen (gaan bederf door bacteriën en schimmels tegen en verlengen de houdbaarheid), kleurstoffen (worden gebruikt om een kleur aan een product te geven) en geur- en smaakstoffen (worden gebruikt om een product een bepaalde geur of smaak mee te geven). Wilt u meer weten over E-nummers? Klik dan hier.

Conclusie

Het blijft een kwestie van goed op de verpakkingen kijken en u niet direct te laten verleiden door termen als ‘bevat minder suiker’. Kijk bij de ingrediënten hoeveel suiker het dan nog bevat, en maak vervolgens de vergelijking met andere beschikbare merken. Zo kiest u bewust! Dit geldt natuurlijk ook voor alle andere ingrediënten. Wilt u minder zout eten; kijk en vergelijk. Wit u het helemaal zelf in de hand houden, kook dan zoveel mogelijk met verse groenten en maak bijvoorbeeld ook de sausjes zelf. Zo kunt u zout, suiker en andere smaakstoffen helemaal naar eigen behoefte en smaak toevoegen. Geen etikettenstress en nog lekker ook! Wat voedingssupplementen betreft; Flinndal is altijd op zoek naar de hoogste kwaliteit binnen een betaalbaar prijsniveau. Bent u benieuwd waar we op letten bij het samenstellen van onze producten, klik dan hier.

Wie ben ik?

Mijn naam is Inge Hendriks. Ik ben sinds 2007 werkzaam voor Flinndal. Voeding is mijn passie. Ik heb diverse opleidingen gevolgd op dit gebied.