Wat zegt uw ontlasting?

Er wordt weleens lacherig over gedaan, maar uw stoelgang is een serieuze zaak. Iedereen heeft zo zijn eigen ontlastingspatroon. Zo kan frequentie, kleur en structuur verschillen. Het is verstandig om na de grote boodschap altijd even achterom te kijken. Uw ontlasting zegt namelijk veel over het functioneren van de spijsvertering. Waar moet u allemaal op letten?

Wat is de spijsvertering?

De spijsvertering is het proces waarbij uit eten de benodigde voedingsstoffen in het lichaam worden opgenomen. De rest wordt uitgescheiden via de ontlasting. Een goede spijsvertering zorgt dus voor een goede ontlasting. Een regelmatige stoelgang begint bij de juiste samenstelling van voedingsstoffen die u inneemt. Met name vezels hebben een positieve werking op de darmfunctie. Vezels mengen zich met de ontlasting en trekken vocht aan. Hierdoor wordt de ontlasting zachter en verbetert de stoelgang.

Vocht is een belangrijke factor in de darmwerking. In combinatie met de snelheid waarmee de ontlasting door de darmen gaat, kan er teveel of juist te weinig vocht aan de ontlasting onttrokken worden. Wanneer het proces in de darmen te snel gaat, is er onvoldoende tijd om vocht uit de ontlasting te onttrekken. Dunne ontlasting of diarree, is dan het gevolg.

Andersom, wanneer het proces in de darmen te langzaam gaat, kan er teveel vocht uit de ontlasting worden weggenomen. In dit geval wordt de ontlasting droog en hard en kan verstopping (obstipatie) optreden. Ontlasting vertelt u dus veel over hoe uw spijsvertering werkt. Belangrijk is om te letten op frequentie, kleur en structuur.

Frequentie

Als u tussen de 3 keer per dag en 3 keer per week naar het toilet gaat wordt dit als normaal gezien. De meeste mensen gaan gemiddeld 1 keer per dag naar het toilet voor een grote boodschap, maar iets meer of minder is dus niet erg.

Als u minder dan 3 keer per week naar het toilet moet voor de grote boodschap, dan kunt u last hebben van verstopping. Moet u meerdere keren op een dag en is uw ontlasting erg dun? Dan kan er sprake zijn van diarree.

Kleur

In de kleur van ontlasting bestaan verschillende variaties.

1. Bruin. Dit is de normale kleur van de stoelgang en kan variëren van lichtbruin tot donkerbruin.


2. Rood. Dit kan komen door voedsel dat u heeft gegeten (zoals rode kool of bieten), maar kan ook komen door bloed in de ontlasting. Dit laatste hoeft niet perse gevaarlijk te zijn, maar het is wel goed om hier alert op te zijn.


3. Zonder kleur of witgeel. Dit kan een teken zijn van een verstopping van de galwegen. Normaal heeft de stoelgang namelijk een bruine kleur, dankzij een stofje in de galvloeistof. Bij verstopte galwegen (door galstenen of ontsteking) komt de galvloeistof niet in de dunne darm, waardoor de ontlasting kleurloos is.


4. Zwart. Wanneer de ontlasting ineens heel donker van kleur is, kan dit wijzen op bloedverlies. Het is goed om dit in de gaten te houden.

Het is heel normaal als de kleur van ontslasting de stoelgang af en toe wat verandert. Als de kleurverandering vaak voorkomt of blijvend is, dan kan dit betekenen dat er iets aan de hand is. Raadpleeg bij twijfel altijd even de huisarts.

Structuur

Naast kleur kan ook de structuur van de ontlasting verschillen:

1. Droge stoelgang of kleine harde keutels. Dit kan ontstaan wanneer de ontlasting te lang in uw darm heeft gezeten. De dikke darm onttrekt namelijk vocht aan ontlasting en wanneer deze te lang in de darm heeft gezeten, droogt uw ontlasting uit. Dit kan komen door te weinig vocht, weinig vezels of te weinig beweging.


2. Slijmerig. Stoelgang is altijd een beetje slijmerig. Bevat het uw ontlasting meer slijm dan normaal, dan kan dit een teken zijn van een geïrriteerde darm.


3. Dunne of waterdunne ontlasting (diarree). Iedereen heeft af en toe last van diarree. Als u hier vaak last van hebt, kan er iets aan de hand zijn. Het kan zijn dat de stoelgang te snel door de dikke darm is gegaan, waardoor er te weinig vocht onttrokken is aan de ontlasting. Dit kan door een verkeerd voedingspatroon, een voedselinfectie of buikgriep.


4. Stoelgang met stukjes. Sommige stukjes in de voeding die u eet, verteren niet. Dit is heel normaal en komt bij iedereen voor. Stukjes in uw stoelgang zijn meestal onverteerbare etensresten. Het kan gaan om pitjes, zaadjes of schilletjes in brood, groente en fruit.

Wanneer een te droge, slijmerige of dunne stoelgang voor een langere tijd aanhoudt, bezoek dan altijd de huisarts ter controle.

Andere veranderingen

Naast frequentie, kleur en structuur is het ook belangrijk om te letten op de geur. Natuurlijk ruikt stoelgang nooit naar bloemetjes, maar het moet niet heel erg stinken. Wanneer de ontlasting sterker ruikt dan normaal, gepaard gaat met dunne stoelgang of langere tijd aanhoudt, kan er iets aan de hand zijn en is het verstandig om een arts te raadplegen.

Ook hoort een gezonde stoelgang niet te plakken aan de pot en niet te drijven. Wanneer u deze veranderingen merkt, is het verstandig om te kijken naar uw voedings- en bewegingspatroon.

Een regelmatige en goede stoelgang

Een gezonde stoelgang kunt u herkennen aan verschillende factoren. Het is doorgaans een goede hoop die een beetje ruikt, maar niet stinkt, niet plakt, bestaat uit 1 soepele vorm, waarbij afvegen eigenlijk niet hoeft (want er blijft niks achter op het toiletpapiertje) en we hoeven er niet veel moeite voor te doen.

Belangrijk is om gezond en gevarieerd te eten en te letten op de juiste samenstelling van voedingsstoffen die u inneemt. Verder kunnen onderstaande tips helpen om de stoelgang te verbeteren:

1. Zorg dat u voldoende vezels binnenkrijgt (30 tot 40 gram per dag);
2. Drink minimaal 1,5 liter water per dag voor een soepele darminhoud;
3. Probeer 30 minuten per dag te bewegen, dit stimuleert de darmwerking;
4. Ga bij gevoel van aandrang naar het toilet, uitstel droogt de ontlasting uit.